Stem wijzer!
Hebt u al keuzestress? Of kiespijn (het mooiste nieuwe
bestaande woord van dit jaar)? Dat is met 26 partijen heel begrijpelijk. Die kiespijn
voel ik ook.
In deze blog wil ik waarschuwen voor het blind volgen van
stemwijzers. Allereerst zijn hier alle stemhulpen die ik kon vinden:
https://tweedekamer2023.stemwijzer.nl/#/
https://www.ad.nl/politiek/doe-hier-onze-kieswijzer-voor-de-tweede-kamerverkiezingen~ae92a356/
https://www.welkepartijpastbijmij.nl/
In een stemhulp worden standpunten uit de partijprogramma’s met
elkaar vergeleken. Het is alsof je offertes voor een project naast elkaar legt,
zonder naar de recensies van klanten te kijken. Waarbij sommige offertes niet eens een
prijskaartje bevatten. Het vergelijken van beloftes heeft maar een
beperkte waarde. (Bijna) alle partijen zeggen de woningnood op te willen
lossen, aan de Parijse klimaatakkoorden te willen voldoen, de economie te
willen versterken, het onderwijs, de zorg en de natuur belangrijk te vinden en
oorlogen te willen oplossen. Waar stemwijzers niet aan (kunnen) voldoen, is het
verschil tussen woord en daad ontzenuwen. Zelfs het prijskaartje (doorrekening
door het CPB) is in het verleden nog nooit uitgekomen, vaak zelfs niet bij
benadering. Bovendien is het maar de vraag of stemhulpen alle partijen wel
evenveel kans geven om boven te drijven. Dat zou wel een mooie statistische Monte-Carlo-analyse
waard zijn.
Vooruitkijken is goed, maar (om het in semiwetenschappelijke
termen te formuleren) terugkijken is ook belangrijk om het ‘model te kalibreren’.
Stel jezelf dus altijd de volgende vragen:
- Heeft de partij waar ik uitkom, in het verleden ook naar de eigen uitgangspunten gehandeld?
- Heeft deze partij in het verleden ook bijgedragen aan het daadwerkelijk oplossen van problemen? Dit is bij oppositiepartijen moeilijker te beoordelen, maar via moties kan de oppositie wel degelijk dingen bereiken.
- Maken de partijen ook duidelijk hoe ze een bepaald probleem willen oplossen?
- Welk gewicht hechten de verschillende partijen aan de verschillende maatschappelijke vraagstukken?
- Zijn de politici van de partij waarop ik wil stemmen betrouwbaar? Is altijd transparantie gegeven en de waarheid gesproken? Zijn er veel schandalen geweest? Kortom: wie vertrouw ik?
- Staat bij de partij waarop ik wil stemmen de publieke zaak voorop, of de eigen machtspositie?
- Is de partij er voor het land of voor een bepaalde belangengroep?
- Heeft deze partij een visie voor de lange termijn? Hoe ziet het ideale Nederland eruit?
- Heeft de partij zich uitgesproken voor een voorkeurscoalitie en heeft die ook mijn voorkeur?
- Wil ik principieel of strategisch stemmen (principieel = gericht op overeenstemming met mijn eigen standpunten; strategisch = gericht op het bereiken van de best, of minst slecht, haalbare coalitie)?
- …
- … (deze vragenlijst is eindeloos: aanvullingen welkom!) …
Ik heb een stemhulp gevonden die, in tegenstelling tot de
bovengenoemde stemhulpen, naar daadwerkelijk stemgedrag uit het recente verleden kijkt. Hiermee is in elk
geval de eerste vraag uit de lijst gedekt. Het is een stemchecker.
https://www.volkskrant.nl/kijkverder/2023/stemchecker-tweede-kamer-2023~v883197/
Ik zou deze van harte aanbevelen, zeker als aanvulling op een traditionele stemhulp. Voor de overige vragen is er geen gemakkelijke oplossing, maar als je de politiek een beetje volgt, krijg je bij elke vraag zeker een gevoel.
Mijn advies vandaag betreft het proces (niet de uitkomst*):
- Gebruik één of enkele stemhulpen.
- Doe die van de Volkskrant erachteraan.
Nu is er wel een top 3.
- Lees dan de vragenlijst door. Dan komt er wel een keuze bovendrijven.
- Voor de echt toegewijde stemmer zou ik aanraden enkele partijprogramma’s te lezen. Die zijn online gemakkelijk te vinden.
Kernpunt van dit betoog: blijf zelf nadenken!
* Ik kan niet uitsluiten dat ik voor de verkiezingen nog met
een blog kom, waarin het wel over de uitkomst van uw en mijn keuze gaat. Maar
ik kan alvast verklappen dat mijn definitieve keuze (ook?) nog niet vaststaat,
de top 3 wel.
Reacties
Een reactie posten