Hoe het verder zou kunnen gaan...

 

Ten overvloede: onderstaande is vooralsnog fictie.

 

Kiev, 24 februari 2027

Er staan drie kransen op het Maidanplein. Het orkest speelt het Oekraïense volkslied. De menigte zingt uit volle borst mee. Na de laatste woorden klinkt een oorverdovend gejuich en applaus. President Volodimir Zelenski stapt naar voren en neemt het woord: “Lieve landgenoten, 5 jaar geleden in de vroege ochtend begon de ergste nachtmerrie, die we niet voor mogelijk hadden gehouden. Er is geen betere plek denkbaar dan ons Onafhankelijkheidsplein om dit te herdenken.”

Rondom het plein is aan alle kanten de schade aan de gebouwen te zien. De overvloed van blauw-gele vlaggen schittert op deze zonnige winterdag. Zijn toespraak, waarin de president de verliezen van deze ongevraagde en diepgevreesde oorlog opsomt en de weerbaarheid van het Oekraïense volk huldigt, besluit hij met de woorden: “Ons land werd geteisterd door een kwaadaardig regime dat het ultieme kwaad over ons uitstortte. Maar wij koesteren geen wrok naar onze buurlanden, waarin de mensen ook onder dezelfde vijand geleden hebben. Nu staan wij hier. Ons bindt de plicht om elke dag aan vrede, vrijheid en veiligheid te blijven werken.” 

Tijdens een oorverdovend applaus stapt de president terug. Aan zijn linkerzijde staat de Belarussische presidente Tichanovskaja. Ze stapt naar voren en het applaus en gejoel houdt nog enkele minuten aan. Ze neemt het woord in het Belarussisch met een Oekraïense vertaler naast zich: “Mijn land was medeplichtig aan de ergste terreur die jullie is overkomen. Het vervult mij met diep verdriet. We moeten altijd beseffen: landen zijn nooit vijanden van elkaar, mensen zijn nooit vijanden van elkaar. Helaas zijn sommige regimes vijanden van de mensen. Elke generatie mag haar eigen toekomst bepalen. Wij zijn de nieuwe generatie! Wij trekken geen lijnen tussen landen en door landen met tanks en bommen. Wij trekken nu een lijn in de tijd: tussen het verleden en de toekomst. Lieve Oekraïeners, wij houden van jullie!”

Nog voordat de vertaler haar laatste zin heeft vertaald, zwelt het gejoel aan. De menigte is uitzinnig: “Svetlana, Svetlana, Svetlana!!”

Wat ging hieraan vooraf?
 

Den Haag, mei 2022

Het Internationale Strafhof vaardigt een arrestatiebevel tegen Vladimir Poetin en Alexander Loekasjenko uit. Het Hof acht dat er voldoende aanwijzingen voor oorlogsmisdaden zijn om het bevel uit te vaardigen. De wereld ziet het vooral als symbolische daad, immers beide heren zullen nooit meer een voet in een land zetten, dat het Strafhof erkent.

 

Moskou, juni 2022

Nikolaj Patroesjev opent de vergadering van de Russische Veiligheidsraad: “Beste aanwezigen, ik heb de vergadering bijeengeroepen om de stand van zaken te bespreken. We hebben Donbas al geruime tijd onder controle en de corridor naar de Krim is nu stabiel. Marioepol is onbewoond. Wie niet gevlucht is, is dood. Alleen in Kiev lukt het nog niet. De verliezen van de vijand zijn enorm, de onze ook. De middelen worden schaars, de aanvoerlijnen zijn overbelast en liggen nog steeds onder vijandelijk vuur. We komen al geruime tijd niet verder. Het presidentieel paleis en het parlement zijn zwaar beschadigd en leeg. De regering en het parlement regeren ondergronds en vergaderen digitaal. We hebben ze nog niet kunnen hacken.”

De president neemt het woord en richt zich tot Bortnikov, hoofd van de geheime dienst FSB: ”Alexander, je stelt me ernstig teleur. Bij Litvinenko en Nemtsov was je nog in vorm. Bij Skripal en Navalny hebben je mannen al enorm gestunteld. Waarom lukt het nu niet met Zelenski? WAAROM!? Wie zijn de mollen in je organisatie, heb je het nog wel in de hand?”. Het gezicht van Vladimir Poetin staat op onweer. Hij is veranderd. Vroeger was er nooit enige emotie te zien, nu zou zijn blik kunnen doden.

“We werken eraan, meneer de president, elke dag.” antwoordt Bornikov. “De Wagner Group treft hem steeds niet op de aangegeven locatie aan, we krijgen geen Oekraïner omgekocht. En de Tsjetsjenen zijn nog te dom om in Kiev de weg te vinden. De stad is een militaire jungle, we lijden elke dag verliezen.” Sergej Narisjkin, hoofd van de buitenlandse inlichtingendienst, neemt het woord: “Op 22 februari bespraken wij de Donbas, de erkenning van de republieken Loegansk en Donetsk.” De president valt hem bruusk in de rede: “Ja, idioot, voor het oog van de wereld had je het veel te vroeg over annexatie. HOE DURF JE ME AAN DIE BIJEENKOMST TE HERINNEREN, SERGEJ?”

De stilte is om te snijden. Narisjkin herpakt zich: “Meneer de president, we hebben de inname van Kiev niet in de veiligheidsraad besproken. De corridor naar de Krim is al meer dan we officieel als doel gesteld hadden. In februari ging het om de Donbas. De overige troepen waren als afleiding bedoeld, om de Oekraïense strijdkrachten te verdelen. Ik stel voor de Donbas en Novorossiya te annexeren en aan de opbouw van onze land­uitbreiding te werken. Sergej Sjojgoe, minister van defensie, valt hem bij: “Onze mannen lopen op de laatste benen, de voorraden zijn uitgeput en het moreel is laag. De meesten dachten dat ze naar een oefening gingen en ze zitten al bijna drie maanden in een vreemd land. De Donbas is een succes, Novorossiya is een bonus. We kunnen met opgeheven hoofd en zonder gezichtsverlies afronden en onze nieuwe gebieden gaan ontwikkelen. We hebben de haven in Marioepol en een doorgang naar de Krim. Laten we puinruimen, de lijken opruimen, gaan bouwen en onze zegeningen tellen.”

Vladimir Poetin ontploft bijna: “Stelletje zwakkelingen, snappen jullie er nu niets van? Als we nu stoppen, houden de sancties aan, blijft het grootste deel van Oekraïne over, springen de EU en de NAVO in het gat en zijn we nog verder van huis. En dat na de enorme prijs de we betaald hebben! We zullen Zelenski krijgen en die etter van een Klytsjko nemen we als bonus. We zullen hem verrassen met iets waar zijn bokshandschoentjes bij verbleken. Ik heb nu lang genoeg geduld met jullie gehad. Sergej, na hoeveel tijd waren Nagasaki en Hirosjima weer bewoonbaar?”

Het valt stil en iedereen verbleekt. “Onze mannen zijn daar ook”, stamelt Sjojgoe. Vladimir Poetin krijgt zijn beheerste emotieloze gezicht terug, glimlacht en zegt: “Die hebben hun diensten bewezen. Dank voor jullie inzichten en bijdragen. Dit is wat we gaan doen en wel direct: Kiev krijgt de grote vuurbal, niemand zal dit vergelden. We installeren Janoekovitsj in Lviv, de nieuwe regeringszetel. We sturen 5 conventionele raketten naar respectievelijk de Rijksdag in Berlijn, het Elysée in Parijs en Westminster in Londen voor hun wapenleveranties aan de Oekraïense fascisten. De Europese Commissie heeft er ook een verdiend, want zij sponsoren dit wapentuig openlijk. Let op: één raket per doel, het zijn spelden­prikken, waarschuwingen. We laten ze verstijven van angst, niet ontaarden in woede.  Laat het hoofdkwartier van de NAVO in Brussel nog even zitten. We laten zien dat we begrepen hebben dat de landen op eigen titel gehandeld hebben en één raket in Brussel is op dit moment even genoeg. En de vijfde is voor het Vredespaleis in Den Haag, voor die rotstreek van vorige week. Sergej Lavrov zal ik laten verklaren dat elke reactie, hoe klein ook, met het voorbeeld van Kiev beantwoord wordt. Ze zullen sidderen van angst.”

Een koude rilling gaat door de zaal. Sjojgoe staat op en schraapt zijn keel: “Opperbevelhebber Poetin, ik bied mijn ontslag aan en kan om gezondheidsredenen mijn taak niet meer vervullen. Gooit u mij maar in de cel of in een strafkamp, hier kan ik niet in meegaan.” Schijnbaar onbewogen antwoordt de president: “Ik had niet anders verwacht, slappeling Sergej, maar voor hoogverraad hebben we andere straffen. En ik heb je niet nodig, ik kan mijn bevelen ook rechtstreeks aan de officieren uitdelen. Maar blijf nu hier tot je opgehaald wordt!”

Sjojgoe gaat lijkbleek naast Narisjkin zitten. Er is kort oogcontact tussen beide Sergejs. Het is zo ver, plan Z* treedt in werking. Narisjkin staat op, trekt zijn jasje recht en drukt onopvallend op zijn tweede knoop: “Vladimir, van man tot man, we moeten het niet verder uit de hand laten lopen.” De deur gaat open. Twee zwaarbewapende mannen van de FSB-politie lopen op de president af. “Verraders!” schreeuwt hij, “ik heb het altijd wel vermoed!”. Vladimir Poetin haalt een gaspatroon uit zijn broekzak, gooit het op de vloer kapot en verdwijnt achter een deur waarop “technische ruimte” staat. Elke bespreekkamer in het Kremlin heeft zo’n deur. Binnen enkele seconden is de ruimte gevuld met een ondoordringbaar mengsel van rook en cyankali-gas. Het lukt alleen de FSB-agenten de ruimte levend te verlaten, omdat ze dicht bij de deur staan. Binnen twee minuten horen ze hoe een helikopter het dak van het gebouw verlaat.

* Naschrift 12-3-2022:  met plan-Z wordt de laatste uitweg bedoeld. Inmiddels heeft het symbool Z een andere lading gekregen, namelijk een nationalistisch Russisch symbool voor de strijd. Dat wordt hier niet bedoeld.

Moskou, juni 2022 – februari 2023

Na de verdwijning van de president komt de interim-leiding van de Russische Federatie in handen van premier Michail Misjoestin. Het feit dat niemand de naam van de premier van het grootste land ter wereld kent, zegt genoeg. Ineens is hij het, deze onbekende grijze muis, die de immense chaos in de schoot geworpen krijgt. Zijn opgave is niet te overzien. De wereld haat zijn land, zijn leger lijdt grote verliezen en economisch zit zijn land aan de grond. De winkels zijn leeg en er is een hyperinflatie. De protesten in eigen land zijn groter dan de politie nog kan bedwingen. Michail kiest de meest voor de hand liggende weg, om zich als vredesduif te profileren. Er komt een staakt-het-vuren en de frontlinies worden bevroren. Er volgt een internationale serie van vredesbesprekingen met een routekaart voor het stapsgewijs opheffen van sancties na het volledig terugtrekken van de troepen van Oekraïens grondgebied. Voor de Krim wordt een aparte conferentie in het vooruitzicht gesteld, om een nieuwe oorlog te voorkomen. Alles wijst erop dat dit een vrijstaat wordt waar mensen hun nationaliteit mogen kiezen. De Russische tegoeden blijven bevroren totdat er een nieuwe legitieme democratisch gekozen regering is. Het onderzoek naar de tegoeden en de herkomst ervan zal jaren duren.

In februari 2023 zijn er nieuwe verkiezingen. Ook de bezittingen van de oligarchen wordt door de nieuwe regering als onrechtmatig bestempeld. De moeilijkste opgave is het vermogen van Vladimir Poetin te achterhalen. Hiervoor moeten de financiële specialisten wereldwijd ingewikkelde puzzels oplossen, maar stukje bij beetje komen gigantische bedragen vrij. De nieuwe Russische regering stort deze in een fonds, waaruit ruimhartig aan de wederopbouw van Oekraïne bijgedragen wordt.

De olie- en gasexporten komen weer langzaam op gang, maar halen bij lange na niet de hoeveelheden van voor de oorlog. Europa heeft zich inmiddels grotendeels onafhankelijk gemaakt en neemt zich voor niet nog eens in deze val te trappen, of het nieuwe Rusland nu bevriend is of niet.

 

Minsk, november 2022

De ontwikkelingen gaan ook de bevolking van Belarus niet voorbij. De protesten van 2020 en 2021 beginnen opnieuw en worden aanvankelijk door de ordetroepen van Loekasjenko bruut neergeslagen. Maar de bevolking is niet meer bang. De protesten worden heviger en de politie kan het niet meer aan. Hulp uit Rusland blijft uit. De menigte gaat naar het presidentieel paleis en Loekasjenko denkt de rust te kunnen herstellen door op het balkon het volk toe te spreken en hervormingen te beloven. Maar het is te laat. “Moordenaar, moordenaar!!” klinkt het steeds luider en een molotovcocktail raakt het balkon. “Kom Alexander”, zegt de chef beveiliging, zijn laatste vertrouweling, “ik breng je in veiligheid”. Het tafereel doet denken aan Ceausescu in 1989. Enkele minuten later stijgt in Minsk een helikopter van het dak van het presidentieel paleis op en verdwijnt in de nacht. In het Nalibokiwoud, even ten westen van Minsk klinkt een halfuur later een knal. Nog een halfuur later keert de helikopter terug naar het dak van het hoofdkantoor van de geheime dienst.

Na de vermissing van de president komt de macht in handen van premier Roman Golovtsjenko. Hoewel hij een Loekasjenko-getrouwe havik is, weerstaat ook hij de druk niet om voor de afbouw van de sancties met nieuwe verkiezingen in te stemmen, die in maart 2023 plaatsvinden.

 

Baykovo, juni 2025

De FSB komt ex-president Poetin in Baykovo, het noordelijkste eiland van de Koerilen, op het spoor. Hij leeft hier onder een andere naam en heeft plastische chirurgie ondergaan. Met een nieuw gezicht en ringbaard is hij moeilijk te herkennen, maar DNA-onderzoek laat geen twijfel meer bestaan. De nieuwe regering is verdeeld over de vraag of er een uitlevering aan het Internationale Strafhof moest plaatsvinden, omdat Rusland dit niet erkent. Er moet een nieuwe wet aan te pas komen, die door het nieuwe parlement met een krappe meerderheid wordt aangenomen. Kort hierna worden ook de MH17-verdachten uitgeleverd.

 

Den Haag, april 2026

De aanklacht luidt: misdaad tegen de menselijkheid en schendig van het oorlogsrecht. Na zijn proces valt het vonnis: levenslang. De bewaking in Den Haag is van ongekende omvang. Het Nederlandse leger, dat al niet zo omvangrijk is, wordt er bijna geheel door opgeslokt. Naast zijn celstraf legt de rechter Vladimir Poetin een taakstraf op. In zijn cel staat een beeldscherm en een luidspreker, die hij niet kan uitschakelen. Hij moet al zijn slachtoffers leren kennen. Elke fotoreportage duurt 15 minuten, ondersteund met muziek en eventueel ingesproken door vrienden of familie. Inzendingen komen uit de hele wereld: Georgië, Syrië, Oekraïne, deel­republiek Tsjetsjenië, Kazachstan, Nederland, Maleisië en Australië. Ook de Russische militaire slachtoffers van zijn oorlogen komen aan bod. De redactie heeft er haar handen vol aan. Het gaat om directe of indirecte betrokkenheid of medeplichtigheid. De 299 MH19-slachtoffers komen ook door de selectie omdat bescherming van de hoofdverdachten als medeplichtigheid wordt beschouwd. Scheldpartijen en beledigingen worden geweigerd, inzendingen moeten liefdevol naar het slachtoffer zijn. Het hof heeft met deze taakstraf een ongekend precedent voor toekomstige oorlogsmisdadigers geschapen. De voorstelling duurt 8 uur per dag, zo zijn er 24 slachtoffers per dag, 11.680 per jaar. Tot het einde van zijn statistische levensverwachting is er genoeg materiaal en het blijft binnenkomen. Het blijkt een zware taakstraf. De advocaat van Vladimir Poetin probeert deze "psychische marteling op basis van nep-nieuws” uit zijn vonnis te elimineren, maar slaagt daar niet in. In juli 2026 verhangt de veroordeelde zichzelf aan zijn laken, dat hij in reepjes heeft gescheurd. Hij heeft nog maar een kleine minderheid van zijn slachtoffers gezien. In het diepste geheim vindt er repatriëring naar een geheimgehouden begraafplaats in Rusland plaats, waar hij een anoniem genummerd graf krijgt.

 

Kiev, 24 februari 2027

Boven het podium op het Maidanplein zijn twee grote videoschermen te zien. Achter presidente Tichanovskaja is via een rechtstreekse verbinding de menigte op het Plein van de Overwinning in Minsk te zien. Ook daar wordt geapplaudisseerd. Mensen dragen Belarussische en Oekraïense vlaggen. Het tweede scherm laat de menigte op het Rode Plein in Moskou zien. Ook hier klinkt applaus en is een zee van vlaggen te zien, de Russische driekleur en de Oekraïense tweekleur. Oekraïne staat vandaag op deze eerste herdenkingsdag van de oorlog in het middelpunt.

Terwijl Svetlana Tichanovskaja na haar toespraak een stap terug doet, richt het oog van de wereld zich nu op de derde spreker. President Aleksej Navalny stapt naar voren en wacht tot het applaus na enkele minuten verstomt. Hij richt zich in het Russisch tot het publiek. Naast hem staat de vertaler: “Met diepe nederigheid dank ik jullie dat ik hier mag staan. Mijn landgenoten hebben de ergst denkbare terreur over jullie uitgestort. Ik was slachtoffer van hetzelfde regime. Maar nu vertegenwoordig ik het land, dat deze aansprakelijkheid draagt. Ik beloof plechtig alles in mijn macht te doen om de wonden te helen. Het verleden zit in onze bagage, maar de toekomst is in onze handen. Wij staan aan jullie zijde.” Opnieuw krijgt de vertaler bijna niet de kans de laatste zin af te maken, want iedereen heeft het al begrepen en een applaus breekt los. 

De drie presidenten leggen de kransen voor de oorlogsslachtoffers van 2022. Ze doen het in omgekeerde volgorde van hun toespraken. Zelenski legt als laatste de grootste middelste krans. Ze staan voor de kransen, buigen en geven elkaar een hand. De handen gaan in de lucht. Op drie pleinen in Europa is er een ongekende euforie. Een overweldigende emotie bevrijdt zich in oorverdovend gejuich. Mensen zwaaien met vlaggen. Drie volksliederen klinken spontaan door elkaar. De wereld ziet dat de tranen op de gezichten van drie presidenten de vrije loop hebben. Deze drie veertigers, die het stokje van hun voorgangers overnemen, eind-zestigers en begin-zeventigers. Zelden is er voor een generatieconflict zo’n hoge prijs betaald. De toekomst ligt nog steeds vol met uitdagingen. Maar vanaf nu kijken we vooruit.

Verantwoording van de auteur

Het is heel zwaar na dit fictieve verhaal weer terug naar maart 2022 terug te keren. Ik zou in deze gedroomde toekomst willen blijven. In deze bange dagen zijn de beste experts nog niet in staat om de toekomst een week vooruit te voorspellen. Ik heb dan ook niet de pretentie dat ik als onwetende burger dat vijf jaar vooruit wel kan. Dit is een verhaal van hoop, in een tijd van pikzwarte ellende. Wie de hoop opgeeft, levert zich uit. Ik wil in dit verhaal geloven. In het beste geval kloppen alleen de data niet, in het slechtste geval zijn de genoemde personages niet meer beschikbaar. Maar de machthebbers en hun vertrouwelingen zijn nu allemaal eind-zestigers en begin-zeventigers. Er komt hoe dan ook een nieuwe generatie. Dit is geen garantie op verandering, maar wel een enorme kans. De ellende kan en zal niet zo blijven. We hebben het al eens meegemaakt, in 1989. Het zal opnieuw gebeuren.

https://www.youtube.com/watch?v=5zXxnP0cEgg

Bronnen

https://www.nrc.nl/nieuws/2022/03/02/siloviki-de-sterke-mannen-achter-vladimir-poetin-a4096233

https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20220304_94165395

De lijst is eindeloos aan te vullen en voor iedereen bereikbaar…